(Bron/foto: Zundert Breed)
Expositie Vincent van Goghs herinneringen aan zijn jongensjaren
In Cultuurhistorisch Museum de Weeghreyse wordt op zaterdag 9 juli de expositie ‘Vincent van Goghs herinneringen aan zijn jongensjaren’ geopend door wethouder Judith Kuijpers.
Vaak denkt men: in Zundert is Vincent alleen maar geboren… Toch heeft Zundert mogelijk een grotere invloed op hem gehad, dan tot nu toe werd aangenomen.
Vijf jaar geleden zag de samensteller van de expositie, Marleen Van Aert Francken, ‘toevallig’ een aantal overeenkomsten tussen hoe het er in Zundert uit zag en wat hij later heeft vastgelegd in zijn brieven, tekeningen en schilderijen. Het leek wel of hij met Zundert in zijn achterhoofd heeft geschilderd. Of hij zich daar op dat moment bewust van was, is niet bekend. Wel maakte hij soms opmerkingen in zijn brieven, dat hij het zich later wel leek te realiseren. Zoals die ene keer in Saint-Rémy-de-Provence: hij had net 6 schilderijen naar Brussel gestuurd voor een tentoonstelling van Les XX en schrijft naar zijn moeder:
‘…Wat de tentoonstelling in Brussel betreft, daarom laat dat me dat niet onverschillig omdat ik er een paar schilderijen zal hebben van hier die niettegenstaande ze in een heel andere streek zijn gemaakt, geheel en al gebleven zijn ze als waren ze b.v. in Zundert of Calmpthout geschilderd…’
Vincent aan zijn moeder Anna van Gogh-Carbentus, Saint-Rémy-de-Provence, rond 10 December 1889, VGL nr. 826
Waren de fouten toch niet zo fout?
Toen Marleen meer onderzoek ging doen, kwam ze er achter dat hij soms ‘aanpassingen’ deed waardoor het onderwerp meer op Zundert ging lijken, dan op datgene wat hij in werkelijkheid zag. Waren de ‘fouten’ in zijn schilderijen misschien niet zo ‘fout’ wanneer je ze op de juiste plek zou zetten?
Zo tekent hij een lantaarnpaal die helemaal niet thuis hoort op de plek waar hij hem getekend heeft, maar die wel heel erg aan de lantaarnpaal in Zundert doet denken, zeker wanneer je ze naast elkaar zet. Of een leeg torentje waar ze in Drenthe naastig naar op zoek zijn geweest (en niet hebben gevonden), maar wat hij in Zundert altijd had gezien…
Voor de expositie werden gebouwen, landschapselementen maar ook sociale ontwikkelingen onderzocht. Welke Zundertse gebouwen zijn te herkennen in zijn latere werk? Hoe verliep de armoedebestrijding in die periode en kun je dat terug zien in zijn werk? Wat was zijn connectie met de Zundertse Zouaven? En hoe zat het ook alweer met de Zunderste tekeningen?
Sommige van deze ontwikkelingen hebben grote invloed gehad op Zundert zoals we dat nu kennen. Het lijkt er op dat hij de geschiedenis van onze voorouders heeft vastgelegd…
In de brief aan zijn moeder vervolgde hij: … “en geloof ik ook (dat de schilderijen) door menschen die geen, wat men noemt verstand van schilderijen hebben, zouden kunnen worden begrepen.”
… Zo is Marleen er ooit (met hulp) achter gekomen, door geïnteresseerd te zijn in de geschiedenis van de streek waar ze woont…
De expositie is mede mogelijk gemaakt door Stichting PRET (Platform Recreatie en Toerisme) Zundert en de gemeente Zundert. Museum de Weeghreyse in Zundert is elke zondagmiddag open van 14-17u en op afspraak.
